Trong bối cảnh ESG (Environmental – Social – Governance) trở thành “ngôn ngữ toàn cầu” của kinh doanh bền vững, ngày càng nhiều doanh nghiệp Việt Nam nhận ra tầm quan trọng của việc chuyển đổi mô hình theo các tiêu chuẩn ESG. Tuy nhiên, một trở ngại lớn đang hiện rõ: sự thiếu hụt nghiêm trọng đội ngũ nhân lực am hiểu và có khả năng triển khai ESG bài bản.

Thách thức trong việc thiếu nhân lực ESG 

1. ESG – Từ chiến lược đến năng lực con người

Việc thực hành ESG không chỉ dừng lại ở việc đưa ra một báo cáo đẹp hay chạy một chiến dịch CSR ngắn hạn. ESG đòi hỏi tư duy tích hợp dài hạn, quản trị dữ liệu, đánh giá rủi ro phi tài chính và chuyển đổi vận hành. Do đó, nhân sự phụ trách ESG cần có kiến thức đa lĩnh vực: từ môi trường, xã hội, tài chính, luật, đến chuỗi cung ứng và truyền thông.

Tuy nhiên, tại Việt Nam, đội ngũ này đang khan hiếm:

• Các vị trí như chuyên viên ESG, kiểm toán viên phát triển bền vững, chuyên gia đánh giá khí thải, hay phân tích rủi ro ESG gần như chưa được đào tạo bài bản tại các trường đại học;

• Doanh nghiệp thường giao nhiệm vụ ESG cho bộ phận truyền thông hoặc nhân sự mà không có nền tảng kỹ thuật phù hợp;

• Các khóa đào tạo ESG chất lượng quốc tế còn rất ít, phần lớn tập trung ở các thành phố lớn và chưa tiếp cận được doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs).

ESG trong quản trị nhân sự 

2. Hệ quả khi thiếu nhân lực ESG

• Thiếu người triển khai, kế hoạch ESG chỉ nằm trên giấy

Kế hoạch hành động không khả thi, không có người theo dõi dữ liệu, giám sát rủi ro hay viết báo cáo đúng chuẩn mực quốc tế.

• Mất cơ hội tiếp cận vốn quốc tế

Các quỹ đầu tư và ngân hàng đang ưu tiên tài trợ cho doanh nghiệp có hồ sơ ESG rõ ràng. Thiếu nhân lực ESG đồng nghĩa với việc doanh nghiệp bị loại khỏi “vòng chơi” toàn cầu.

• Nguy cơ “tẩy xanh” vô ý

Do thiếu chuyên môn, nhiều doanh nghiệp vô tình greenwashing (tẩy xanh) vì hiểu sai hoặc báo cáo sai thực tế ESG, dẫn đến rủi ro về uy tín và pháp lý.

3. Làm sao để giải quyết bài toán nhân lực ESG?

• Tích hợp ESG vào giáo dục đại học và đào tạo nghề

Các trường đại học, cao đẳng và viện nghiên cứu cần xây dựng chương trình giảng dạy ESG liên ngành – từ môi trường, quản trị đến công nghệ. Việc phát triển ngành học “ESG & Phát triển bền vững” nên được xem là chiến lược quốc gia.

• Phát triển chứng chỉ ESG ngắn hạn chuẩn quốc tế

Các tổ chức nghề nghiệp và hiệp hội nên triển khai các khóa học chứng chỉ ESG uy tín (như GRI, SASB, ISSB), giúp người học chuyển đổi nhanh kỹ năng trong vòng 2–6 tháng.

• Doanh nghiệp cần đầu tư vào nội lực

Không thể “thuê ngoài” hoàn toàn ESG. Doanh nghiệp nên xây dựng đội ngũ nội bộ phụ trách ESG, kết hợp với chuyên gia cố vấn để đồng hành dài hạn. Đồng thời, nên lồng ghép ESG vào đào tạo nội bộ cho các phòng ban như vận hành, mua hàng, marketing...

• Hợp tác công – tư trong xây dựng năng lực ESG

Chính phủ cần hỗ trợ chương trình đào tạo ESG diện rộng thông qua các quỹ đổi mới sáng tạo, chương trình hỗ trợ SMEs và hợp tác quốc tế.

Thực hiện chữ “S” trong ESG để xây dựng nguồn nhân lực bền vững

ESG không thể triển khai chỉ bằng ý chí lãnh đạo hay chiến lược trên giấy. Đó là một hành trình chuyển đổi đòi hỏi năng lực thật sự – từ cấp lãnh đạo đến chuyên viên kỹ thuật. Muốn chạm tới mục tiêu Net Zero và phát triển bền vững, Việt Nam cần ưu tiên phát triển nguồn nhân lực ESG ngay hôm nay – trước khi bị bỏ lại phía sau trong cuộc chơi toàn cầu.

Trích bởi: Báo Đại Đoàn Kết 2025

Hãy cùng xây dựng doanh nghiệp bền vững!

Bạn là chủ doanh nghiệp hoặc người quan tâm đến phát triển bền vững?
➡️ Đăng ký nhận tư vấn phát triển công ty theo tiêu chí ESG miễn phí tại 3Green.vn
➡️ Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn lộ trình ESG phù hợp cho doanh nghiệp bạn.
📩 Email: gre3ecskh@gmail.com

Đồng hành cùng ESG – vì một tương lai bền vững cho doanh nghiệp Việt Nam.