Trong bối cảnh ESG (Environmental – Social – Governance) trở thành tiêu chí đánh giá sức khỏe bền vững của doanh nghiệp trên toàn cầu, ngày càng nhiều công ty tại Việt Nam bắt đầu nhắc đến ESG trong chiến lược truyền thông và báo cáo phát triển. Tuy nhiên, không phải tất cả những nỗ lực ấy đều thực chất. Một số doanh nghiệp đang rơi vào cái bẫy greenwashing – hay còn gọi là “tẩy xanh” – khi cố gắng tạo dựng hình ảnh xanh mà thiếu đi những hành động cụ thể, minh bạch và đo lường được.

I. “Tẩy xanh” – Đánh bóng thương hiệu bằng màu xanh giả tạo

Tẩy xanh - đánh bóng thương hiệu bằng màu xanh giả tạo

Greenwashing là hành vi cố tình hoặc vô tình tô vẽ hình ảnh "xanh" nhằm đánh bóng tên tuổi trước nhà đầu tư, khách hàng và thị trường. Các dấu hiệu phổ biến có thể kể đến:

• Quảng bá rầm rộ chiến dịch “trồng cây”, “bảo vệ môi trường” nhưng lại thiếu bất kỳ cam kết hay kế hoạch dài hạn nào;

• Công bố mục tiêu “Net Zero 2050” mà không có lộ trình cụ thể;

• Dán nhãn “sản phẩm xanh” nhưng không có chứng nhận hoặc tiêu chuẩn kiểm định đáng tin cậy;

• Báo cáo ESG chỉ tập trung vào hình ảnh, thiếu dữ liệu định lượng và không có kiểm toán độc lập.

Việc “tẩy xanh” không chỉ là một rủi ro đạo đức, mà còn là nguy cơ kinh doanh. Trong thời đại nhà đầu tư toàn cầu, đặc biệt là ở châu Âu và Bắc Mỹ, ngày càng nhấn mạnh vào tính minh bạch và truy xuất nguồn gốc ESG, một thương hiệu bị phát hiện "greenwashing" có thể phải đối mặt với hậu quả nặng nề: mất niềm tin, sụt giảm giá cổ phiếu, bị loại khỏi chuỗi cung ứng hoặc thậm chí bị kiện tụng.

II. Vì sao doanh nghiệp dễ rơi vào “bẫy xanh”?

• Chạy theo xu hướng, thiếu chuẩn bị nội lực: ESG không thể triển khai trong ngày một ngày hai, nhưng nhiều doanh nghiệp lại vội vàng “đánh dấu sự hiện diện” để không bị tụt hậu.

• Truyền thông vượt trước hành động: Marketing và truyền thông ESG mạnh mẽ hơn cả thực tế đang diễn ra trong nội bộ doanh nghiệp.

• Thiếu hiểu biết về ESG thực chất: Nhiều đơn vị vẫn nhầm lẫn ESG là một hình thức CSR (trách nhiệm xã hội), mà không nhận ra rằng ESG gắn liền với chiến lược, vận hành và quản trị rủi ro.

Doanh nghiệp dễ rơi vào “bẫy xanh”

III. Doanh nghiệp cần làm gì để tránh "tẩy xanh"?

Để xây dựng niềm tin bền vững và không trở thành nạn nhân của chính chiến dịch ESG nửa vời, doanh nghiệp cần:

1. Hành động trước, truyền thông sau

Thay vì vội vàng công bố mục tiêu lớn, doanh nghiệp nên tập trung cải thiện vận hành thật sự: tiết kiệm năng lượng, quản lý rác thải, đánh giá tác động môi trường – dù là bước nhỏ nhất cũng cần thực hiện một cách có trách nhiệm.

2. Công bố minh bạch và có kiểm chứng

Áp dụng các chuẩn báo cáo quốc tế như GRI, SASB, hay ISSB sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng báo cáo ESG có độ tin cậy, được thừa nhận bởi nhà đầu tư. Việc hợp tác với đơn vị kiểm toán độc lập là điều cần thiết.

3. Đào tạo nội bộ, chuyển đổi tư duy

ESG không chỉ là nhiệm vụ của phòng PR. Từ lãnh đạo đến nhân viên đều cần được đào tạo về tầm quan trọng của ESG và tích hợp vào KPI, văn hóa doanh nghiệp.

4. Trung thực với giới hạn của mình

Nếu doanh nghiệp mới bắt đầu, không cần cố tạo hình ảnh “toàn diện”. Hãy thừa nhận rằng mình đang ở giai đoạn đầu, có kế hoạch cụ thể để tiến xa hơn – điều đó còn tạo ra sự đồng cảm và đáng tin hơn là vẽ nên một bức tranh hoàn hảo.

TS Phạm Việt Anh khuyên doanh nghiệp làm tới đâu nói tới đó, chuyển đổi bền vững từng phần đến toàn phần

Xanh không phải là lớp sơn, mà là cốt lõi của mô hình kinh doanh mới. Trong thời đại minh bạch và số hóa, lòng tin là tài sản quý giá nhất mà một doanh nghiệp có thể có được. Và chỉ có ESG thực chất, được xây dựng bằng hành động, dữ liệu và cam kết dài hạn, mới giúp doanh nghiệp trụ vững – và phát triển – trong kỷ nguyên của kinh tế xanh.

Trích bởi: Báo Dân Trí 2025

Hãy cùng xây dựng doanh nghiệp bền vững!

Bạn là chủ doanh nghiệp hoặc người quan tâm đến phát triển bền vững?
➡️ Đăng ký nhận tư vấn phát triển công ty theo tiêu chí ESG miễn phí tại 3Green.vn
➡️ Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn lộ trình ESG phù hợp cho doanh nghiệp bạn.
📩 Email: gre3ecskh@gmail.com

Đồng hành cùng ESG – vì một tương lai bền vững cho doanh nghiệp Việt Nam.